Traditioneel worden fruitbomen in de wintermaanden gesnoeid, in ieder geval de appels en peren. Pruimen en kersen worden per definitie al in de zomer gesnoeid. Uit onderzoek blijkt dat ook voor appels en peren de snoei in de zomermaanden (periode van half juli tot half september) overwogen kan worden. Sterker zelfs, de zomersnoei biedt een hoop voordelen.
Appels en peren
Voordelen van zomersnoei in de appels en peren:
- Na het uitvoeren van een zwaardere ingreep tijdens de zomermaanden (i.v.m. het wegwerken achterstallig snoeiwerk) zal de boom minder fors reageren en dus niet zo massaal waterscheuten vormen.
- In de zomer is het afgrendelingsmechanisme van de boom optimaal in werking. Dit geeft minder kans op binnendringen van ziektekiemen in de snoeiwonden.
- Zomersnoei geeft een beperkte hergroei. In een boom die erg hard groeit zal door zomersnoei de reactiegroei beperkt blijven.
- Snoei in de zomer gaat niet ten koste van de vruchtdracht voor de daarop volgende seizoenen. Bij wintersnoei is dit wel het geval.
- Tijdens zomersnoei kunnen gelijktijdig zieke takken weggesnoeid worden. Denk hierbij aan meeldauw.
- Door het open snoeien van de boom in de zomer krijgen schimmelziektes als schurft minder kans.
- Door zomersnoei verkrijgt men een betere belichting van de vruchttakken. Dit resulteert in sterke knoppen voor het komende seizoen maar ook in een betere kleuring van de vruchten die op de boom hangen.
Kersen en pruimen
Wat betreft steenfruit is het normaal dat er in de zomermaanden gesnoeid wordt. In verband met de verspreiding van bepaalde schimmelziekten in de wintermaanden wordt er in die periode niet gesnoeid. In de regel worden de kersen en pruimen dan ook gesnoeid tijdens of direct na de pluk.
Aan het snoeien van steenfruit zijn echter nog verdere risico’s verbonden. Bij te sterke snoei gaan de bomen gommen, waardoor ze makkelijk aangetast kunnen worden door bacteriekanker.
Toch zal er in zekere mate gesnoeid moeiten worden. Redenen hiervoor zijn de volgende:
- In de jeugdjaren is vormsnoei noodzakelijk voor het verkrijgen van een evenwichtige kroon met daarin een beperkt aantal goed gepositioneerde gesteltakken.
- Tijdens de vormsnoei in de jeugdjaren is het nog mogelijk gesteltakken te kiezen met een goede inplantingshoek. Te steil groeiende takken zijn niet geschikt als gesteltak.
- Regelmatige snoei zorgt ervoor dat de boom niet dichtgroeit. Dunning zorgt ervoor dat licht en lucht tot binnenin de kroon kunnen doordringen. Bovendien zorgt dit ervoor dat de onderste takken blijvend voldoende belichting krijgen en daardoor behouden blijven.
- Snoei geeft een reductie van de hoeveelheid bloesem en vruchten. Beide zullen hiervan profiteren en beter van kwaliteit zijn.
- Bij de snoei wordt dood en ziek hout verwijderd. Dit voorkomt verdere verspreiding van ziekten.
- Door regelmatige snoei kan men zelf de vorm en bovendien de uiteindelijke hoogte van de boom bepalen. Dit zorgt ervoor dat u kunt oogsten en het onderhoud uitvoeren zonder halsbrekende toeren uit te halen.
Voorzichtig snoeien in de kersen
Voor kersen mag er niet te zwaar gesnoeid mag worden. Als gevolg van sterke snoei gaat de boom gommen. Voor oudere bomen geldt bovendien dat te sterke snoei kan resulteren in het achterwege blijven van de gewenste groeireactie. De boom zal in dat geval wegkwijnen. Faseer grotere snoeiingrepen en beperk u tot een lichte dunning.
Bij kers gebeurt dit dunnen aan de buitenzijde en de bovenzijde van de kroon om te voorkomen dat de boom binnenin onderbelicht en vervolgens kaal wordt. Hierdoor blijft de snoei zoveel mogelijk beperkt tot het een- en tweejarig hout.
Snoeiwonden in meerjarig hout behandelt men met wondafdekmiddel.
Bij de kersenboom maken we een uitzondering op het snoeien tot op de stam/tak en laten we een klein stompje van ongeveer 2 cm staan, daardoor is er minder kans op gommen.
Het gevaar van de kersenboom
Het werken in kersenbomen is gevaarlijk. Doorgaans gebeuren de meeste ongelukken bij het onderhouden of oogsten in kersenbomen. Door de typische groei van de kers (lange, niet vertakte, naar buiten groeiende vruchttakken) is het moeilijk een goede plek te vinden voor het plaatsen van de ladder. Dit is vooral het probleem bij de oogst, aangezien de kersen alleen aan de buitenzijde hangen, ver verwijderd van de dikkere takken.
Tijdens de vormsnoei kan hieraan al iets gedaan worden. Zorg ervoor dat niet te veel gesteltakken overblijven, meestal zijn drie al voldoende. Deze takken krijgen daardoor de ruimte zich te vertakken, waardoor er steunplekken voor de ladder ontstaan. Bovendien kunnen tijdens de oogst lange vruchttakken, die te ver naar buiten groeien, weggesnoeid worden.
In oude bomen bestaat steeds het gevaar van takbreuk. Ogenschijnlijk dikke takken blijken vaak bij geringe belasting reeds te bezwijken. Daarbij heeft kersenhout de eigenschap af te ”knappen” en niet te breken. Dit levert gevaar op bij het klimmen in de boom of het beklimmen van een ladder die in de boom geplaatst is.
Verder kan kersenhout snel inrotten. Dit is meestal het gevolg van snoei in dikkere takken. Gezien de kans op houtrot en het gevaar voor eigen leden wordt geadviseerd aan oude kersenbomen geen onderhoud te plegen.
Pruimen: voorkom uitbreken van takken
De beste tijd om pruimenbomen te snoeien is tijdens de vruchtdunning (tweede helft van juni) of tijdens de pluk (augustus-september). Dit zijn de twee periodes waarin sterke groei plaatsvindt.
Naast de vormsnoei is het in de pruimenbomen vooral belangrijk dat, door middel van dunningssnoei, voorkomen wordt dat takken te zwaar worden. Vooral bij pruimen bestaat er tijdens de vruchtdracht veel kans op takbreuk. Naast het inkorten van lange, zware takken wordt geadviseerd om de vruchten te dunnen ter voorkoming van takbreuk. De dunning uitvoeren in de eerste helft van juni en zodanig dat de vruchten elkaar bij uitgroeien niet raken (onderlinge afstand 5 cm).
Snoeicursus
De Nationale Boomgaardenstichting organiseert jaarlijks cursussen in het snoeien en onderhouden van hoogstamvruchtbomen. Hierin wordt ook aandacht besteed aan de snoei van steenfruit.
Het volledige programma van de cursus is als volgt:
- Fruitbiologie en de fruitboom als levend organisme
- Grondbewerking, planttechnieken en principes van de snoei
- Vorm- en onderhoudssnoei
- Sleunen van fruitbomen
- Enttechnieken
- Herkennen van ziektebeelden en hun biologische bestrijding
- Oculeren en chipbudden
- Kleinfruit
- Zomersnoei
- Variëteitenkeuze en het oogsten en bewaren van fruit
Wilt u meer weten over deze cursus dan kunt u contact opnemen met de NBS:
NBS
Leopold III straat 8
3724 Vliermaal
tel.: +32 (0) 12 / 39 11 88
fax:+32 (0) 12 / 74 74 38
e-mail: